Απόκρυψη αστέρα 11 mag από τον Πλούτωνα στις 14 Φεβρουαρίου 2010, ορατή από την Ευρώπη
Κάλεσμα για παρατήρηση από τη IOTA-ES
IOTA-ES issues a “Call for Observation”

Στις 14 Φεβρουαρίου 2010, ημέρα Κυριακή* και ώρα περίπου 4h 50min UTC ο νάνος πλανήτης Πλούτωνας απέκρυψε τον αστέρα 2UCAC 24920649 (mag 11). Το φαινόμενο διήρκεσε περίπου 95 sec καταγράφηκε επιτυχώς από 3 τουλάχιστον σταθμούς παρατήρησης στην κεντρική και νότια Ευρώπη.
Το γεγονός θεωρείται σημαντικό διότι αφενός ο Πλούτωνας διαθέτει λεπτό στρώμα ατμόσφαιρας, οι ιδιότητες της οποίας μπορούν να μελετηθούν εάν καταγραφεί ο τρόπος και ο ρυθμός με τον οποίο θα μειωθεί το φως του υπό απόκρυψη αστέρα, αφετέρου δε μπορεί να προσδιοριστεί με πολύ μεγάλη ακρίβεια η απόκλιση της πραγματικής θέσης του Πλούτωνα από τη θέση που προβλέπουν τα πλανητικά μοντέλα DE414/DE421. Η μείωση του φωτός του αστέρα δε θα γίνει στιγμιαία, όπως συμβαίνει στους αστεροειδείς, αλλά σταδιακά, όπως σε όλα τα σώματα που διαθέτουν ατμόσφαιρα. Ανάλογο φαινόμενο συνέβη πρόσφατα με τον πλανήτη Δία στις 3 Αυγούστου 2009, το οποίο καταγράφηκε επιτυχώς με υψηλής πιστότητας CCD καταγραφές από ομάδα Έλλήνων παρατηρητών σε συνεργασία με την ΙΟΤΑ (βλ Άρθρο και ABSTRACT )
Η πρόσφατη και πιο έγκυρη πρόβλεψη, της ομάδας του Rio (Brazil) & Bruno Sicardy: "A new prediction has been made by Bruno Sicardy and the RIO team with images from the 2.2m telescope at ESO. This shifts the track a even more southward. I think, we can more and more be sure, that the event can be seen from Europe!" (W. Beisker, IOTA
Τεχνικά θέματα παρατήρησης:
Η πρωινή ώρα σημαίνει ότι ο Ήλιος θα είναι είναι λίγες μοίρες κάτω από τον ορίζοντα, γεγονός που καθιστά δύσκολη έως αδύνατη την παρατήρηση για τις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας. Ωστόσο, στα δυτικώτερα άκρα της χώρας μας, ίσως μπορεί να γίνει παρατήρηση. Για το σκοπό αυτό χρειάζονται δοκιμές.
- Στην Αθήνα στις 06:50 Ώρα Ελλ. το ύψος του άστρου από τον ορίζοντα θα είναι περίπου 25 μοίρες (ΝΑ) και ο Ήλιος θα είναι μόλις 6 μοίρες κάτω από τον ορίζοντα, επομένως είναι μάλλον αδύνατη η παρατήρηση.
- Στον Πύργο Ηλείας την ίδια ώρα, το ύψος του άστρου από τον ορίζοντα θα είναι περίπου 24 μοίρες (ΝΑ) και ο Ήλιος θα είναι 7.5 μοίρες κάτω από τον ορίζοντα.
- Στην Κέρκυρα την ίδια ώρα, το ύψος του άστρου από τον ορίζοντα θα είναι περίπου 22 μοίρες (ΝΑ) και ο Ήλιος θα είναι 9 μοίρες κάτω από τον ορίζοντα. Εδώ ίσως υπάρχουν κάποιες ελπίδες.
Φαίνεται ότι η πιο ευνοημένη περιοχή της Ευρώπης είναι η Σικελία, με το άστρο στις 21 μοίρες και τον Ήλιο στις -12.5 μοίρες. Αλλά και σε άλλες περιοχές της Ιταλίας, Γαλίας, Αυστρίας, Κροατίας, κλπ τα πράγματα είναι πιο εύκολα απ' ότι στην Ελλάδα, αν υποθέσουμε ότι ο καιρός θα ευνοήσει την παρατήρηση. Πίνακας ευρωπαϊκών πόλεων με τέτοια στοιχεία υπάρχει στην ιστοσελίδα της ΙΟΤΑ http://iota-es.de/pluto-elevations.html.
Το άστρο είναι κόκκινο, κάτι που ευνοεί την καταγραφή του με CCD, καθώς τα chips έχουν κατά κανόνα μεγαλύτερη ευαισθησία στο ερυθρό. Από στοιχεία του καταλόγου 2MASS: Jmag= 7.57, Hmag= 6.79, Kmag= 6.48. Εάν κάποιος διαθέτει τηλεσκόπιο μεγάλου διαμετρήματος, η χρήση ερυθρού ή υπέρυθρου φίλτρου ευνοεί την καταγραφή του αστέρα σε σχέση με το μπλε του ουρανού τις πρωινές ώρες. Επίσης, όπου αυτό είναι εφικτό, η παρατήρηση ό μεγάλο υψόμετρο δίνει κατά κανόνα πιο καθαρά είδωλα.
Στοιχεία άστρου UCAC2 Catalogue (Zacharias+ 2004): http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/VizieR-5?-out.add=.&-source=I/289/out&2UCAC=24920649
Ως προς την τεχνική καταγραφής, είναι δυνατόν να γίνει με δύο τρόπους: είτε με βιντεοσκόπηση με ευαίσθητη κάμερα (πχ τύπου WATEC), είτε με CCD (η μεγάλη διάρκεια (95 sec) επιτρέπει λήψεις CCD!).
Στην πρώτη περίπτωση, εάν συνδιαστεί με εισαγωγή χρόνου GPS, θα καταγραφούν με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια οι χρόνοι απόκρυψης και επανεμφάνισης, στοιχεία χρήσιμα για την αστρομετρία. Χρειάζεται σχετικά μέτριο τηλεσκόπιο πχ 10" - 12".
Στην περίπτωση καταγραφής με CCD το πλεονέκτημα είναι ότι θα συλλεγούν στοιχεία χρήσιμα για τον προσδιορισμό των ιδιοτήτων της ατμόσφαιρας του Πλούτωνα. Εδώ χρειάζεται μεγάλη συχνότητα λήψεων, που απαιτεί μικρούς χρόνους έκθεσης (κάτω του ενός δευτερολέπτου), ή/και subframing (λήψη σε παράθυρο, όχι full-frame) και πιθανόν binning 2X2 ή 3Χ3. Όλα τα παραπάνω είναι ανάλογα της διαμέτρου του τηλεσκοπίου μας: όσο μεγαλύτερο, τόσο το καλύτερο.
Για κάποιον παρατηρητή πάντως που θέλει είτε να κάνει οπτική παρατήρηση, είτε απλώς να καταγράψει το φαινόμενο με CCD χωρίς να ενδιαφέρεται για τη λήψη δεδομένων υψηλής πιστότητας, αρκεί τηλεσκόπιο διαμέτρου 5" ή 6" !!!
Χάρτες
Ο καιρός τώρα στην Ηγουμενίτσα: http://igoumenitsa.meteoclub.gr/
Οι επιστημονικοί στόχοι - Scientific rationale
by Bruno Sicardy
"The main scientific goal is the study of Pluto's tenuous atmosphere.
Our aim is to monitor Pluto's atmosphere, which underwent a remarkable
increase in pressure between 1988 and 2002
by Bruno Sicardy
"The main scientific goal is the study of Pluto's tenuous atmosphere.
Our aim is to monitor Pluto's atmosphere, which underwent a remarkable
increase in pressure between 1988 and 2002
(see eg Sicardy et al. Nature, July 2003), see reprint at:
http://www.lesia.obspm.fr/perso/bruno-sicardy/biblio/biblio/nature_pluto.pdf
http://www.lesia.obspm.fr/perso/bruno-sicardy/biblio/biblio/nature_pluto.pdf
See also another paper linked to Pluto's atmosphere (Lellouch et al A&A
2009): www.lesia.obspm.fr/perso/bruno-sicardy/biblio/biblio/Lellouch_Sicardy_deBergh_Pluton_CH4_AA09.pdf
2009): www.lesia.obspm.fr/perso/bruno-sicardy/biblio/biblio/Lellouch_Sicardy_deBergh_Pluton_CH4_AA09.pdf
We keep on monitoring Pluto until the NASA flyby by the New Horizons
spacecraft in July 2015, and occultations are the only tool we have right
now to probe Pluto's tenuous atmosphere from Earth."
spacecraft in July 2015, and occultations are the only tool we have right
now to probe Pluto's tenuous atmosphere from Earth."
----------------------------------------------------------------------
Bruno Sicardy
Professeur, membre de l'Institut Universitaire de France
Universite Pierre et Marie Curie & Observatoire de Paris
LESIA - bat. 10 92195 Meudon Cedex
France
http://www.lesia.obspm.fr/perso/bruno-sicardy/
-----------------------------------------------
Universite Pierre et Marie Curie & Observatoire de Paris
LESIA - bat. 10 92195 Meudon Cedex
France
http://www.lesia.obspm.fr/perso/bruno-sicardy/
-----------------------------------------------